halk edebiyatı dersleri...

PERTEV NAİLİ BORATAV

HALK EDEBİYATI DERSLERİ/İNCELEME/TARİH VAKFI/2000/217 sayfa

Boratav Hocanın arşivi Kültür Bakanlığı desteği ile Tarih Vakfı tarafından alındı. Şimdi bu zengin arşiv Vakıf tarafından kitaplar halinde yayınlanacak. İlk dört kitap çıktı bile! İnşallah aynı hızla derleme ve yayınlama yoluna giderler?

Gelelim kitaba hocanın üniversitedeki ders notlarının yayınlanması ile seri başlıyor. Bakalım neler var?

Sayfa 22’de Folkloru alakadar eden edebiyat mahsullerini hoca sıralıyor; “Halk Destanları, Menkabeleri, Masalları; Fıkralar; Türküler, Maniler, Çocuk Türküleri; Merasim Türküleri; Halk Tiyatrosu Mahsulleri; Darbımeseller (Atasözleri), Tabirler (Deyimler), Temsili Sözler; Tekerlemeler; Bilmeceler”... Hepsini özetlersek “Halkın söz sanatı”...

Söz sanatı ile birlikte diğer bir kol vardır ki; o da tamamen benim ilgi alanım...

“Dini, sihri  (büyüsel) inanmalar ve hayat ve tabiatın muhtelif tezahürlerine (belirtilerine) ait itikat ve hurafeler”...

Sayfa 31’de folklorun asıl amacını öğreniyoruz; “Folklor sosyolojiye, gerek hammaddelerini gerek terkip ve tamimlerini malzeme olarak verir.”

Sayfa 35’te izmlerden Türkçülük akımı fikir babalarından Ziya Gökalp,  Halk edebiyatı ile şöyle ilgilendiğini öğreniriz; “Halk edebiyatı vasıtasıyla edebiyatın tehzibi (ıslah edilmesi, düzenlenmesi)” gerek görmektedir. Şahsen yorumum şöyle ki; Halk edebiyatının ancak Türkçülük akımı ile ilgili kısımlarının tehzibi yapılabilir. Halk edebiyatı çok derindir Türkçülüğü bile yutar geçer...

“Âlimin gayesi hakikati ortaya çıkarmaktır.” diyen Boratav, sayfa 42’de gerçeğin üzerine korkmadan gidilmesi lazımdır da demiştir. Ben biliyorum hoca hep böyle yaptı...

Halk Edebiyatı Dersleri gerçek bir ders kitabı; öğrenmenin yaşı yok diyenler için...

Taylan Köken