aşiret ve öteki yüzü...

HAMİT İZOL

AŞİRET VE ÖTEKİ YÜZÜ / ANLATI / DESTEK / 2010 / 296 sayfa

Hamit İzol Şanlıurfa Siverek doğumlu İzol Aşiretinin önemli bir bireyidir. Doğu’daki büyük aşiretlerden biri olan İzol Aşiretinin hayata bakış açısını, yaptıklarını yapamadıklarını, olaylara aşiret gözü ile nasıl bakıldığını açık yüreklilikle yazılmış hali bu kitaptadır. Bence eksik tarafları olan bir çalışma. Bildiğimiz her şeyi, her yaklaşımı bize aktarmıyor aslında.

Kitabı bir bütün olarak değerlendirirsek: bugüne kadar yapılmamış, inkar edilemeyecek kadar dürüst bir yaklaşımla yazılmış özel bir kitap. Hem kendi özelinde hem de doğuya bakış açısıyla okunması gerekli bir kitap. Son bölümü biraz daha az itinayla yazılmış olması kitabın öznelliğini fazla bozmuyor. Belki Hamit İzol bunu kitabın tekrar basımlarında giderir.    

Kitaptan devam edelim:

Uzaktan seviyordum. Elini tutmadan, saçları okşayamadan ve konuşmadan. Sf: 34

*

Kan davsı çıktı da ölen dirildi mi? Karlı çıkan kimdi? Kaçakçılar, rüşvetçiler, avukatlar… Sf:87

*

Doğulu ailelerin ataerkil olduğu, babanın her şeye karar verdiği, erkeklerin hep gücü elinde tuttuğunu sanır bilmeyenler. Üniversiteye gidiyordum, biliyordum. Batıda yaşayan kadınlar, doğudaki kadınları erkeklerden sürekli dayak yiyen, ezilen insanlar sanıyordu. Oysa bu buzdağının görünen yüzüydü. Doğuda gizli bir anaerkillik vardı ki içinde yaşamayan bilemez. Kan davalarını körükleyen de, düşmanlıkları doğuran da erkeleri istediği gibi yönlendirenler de hep kadınlardı. Kocasına “intikam almazsan, kanı yerde korsan, senin koynuna girmem” diyen kadınlar vardı. Sürekli yiğitliği ve töreye kadınlar ön planda tutar, erkekleri sürekli kadınlar kışkırtırdı. Kadın “intikam alın” diye feryat figan ederken, hangi erkek dostluktan, barış içinde olmaktan bahseder, onu erkek olarak kim ciddiye alır ki? Sf:83

Kitabın bence en önemli ve aktarmaya çalıştığı ana fikir bu satırlarda. Kitabın yazarı da akraba evliliği yapmış, nikâhsız başka bir hayat yaşamış, maddi, manevi doyuma ulaşmış bir kişi olarak tüm hatalarını da açık olarak yüreklilikle bize aktarırken atladığı bir şey vardır: eğer bir toplumun yarısı (kadınlar) gelişmeden uzak tutulursa, toplumda ikinci sınıf yer edinirse, o toplumun ileri gitmesi de mümkün olmayacaktır. Hamit İzol’un bunu tespit etmesi bir şeyi değiştirdiği anlamına gelir mi?   

taylan köken