osmangazi ve dönemi...

KARMA

OSMANGAZİ VE DÖNEMİ / ARAŞTIRMA / BURSA K.S.ve T.V.Y./ 1996 / 173 sayfa

Kitap 24 Şubat 1995 tarihinde Bursa Valiliği, Bursa Büyük Şehir Belediye Başkanlığı, Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü, Osmangazi Kaymakamlığı ve Osmangazi Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen “Osman Gazi’yi Anma Günü” adıyla yapılan “Osman Gazi Sempezyumu” bildirilerinden oluşmaktadır. Bursa’da düzenlenen sempezyumda seçilmiş veya yayınlanmış olan bildirilerin her biri gerçekten önemli konulara değinmektedir. Ülkemizde daha çok yapılmasını umduğumuz bu çalışmaların kayıt altına alınıp basılması ve kültür envanterimize katkıları da önemlidir. Emeği geçen herkese teşekkür ederiz.

Kitabın makaleleri ve altını çizdiğimiz notlarla devam edelim.

1-Prof. Dr. Halil İnalcık - “Osman Gazi’nin Nicaea Kuşatması ve Bapheus Muharebesi”  

 Müslümanlar için bir zaman Darü’l-İslâm’ın parçası olan bir bölge her zaman İslâm toprağı sayılır ve onun kaybının sadece geçici olacağına inanılırdı. Sf:10

*

Yalova adı Yalak Ovası’ndan gelir.

*

Halil İnalcık’ın bu yazısı Osmanlı Beyliğinin kuruluşundaki en önemli savaş olarak Bapheus Muharebesi’ni görmektedir. Muharebenin başı, sonu, gelişimi ve sonuçlarını hocamız çok net irdelemektedir.

2-Prof. Dr. Nejat Göyünç –“Avrupa’da Türk Görünümü”

“Eğer Türkler Hıristiyan olsalardı, Dünya’nın en cesur ve en asil halkı olurdu.” Gesta Frankorum

*

“Türkler ve Franklar Truvalılardan gelen kardeş kavimlere mensupturlar. Bu sebeple de her ikisi de Bizanslılara (Greklere) muhaliftirler.” S. Runciman sf:39

3-Prof. Dr. Reşat Genç –“Osman Gazi ve Türk Devleti Geleneği”

Bu makale gerçekten çok değerli bilgiler veren sade, kısa ve önemli bir metindir.

Devletin ne olduğu, dilimizdeki “il-el” kavramları üzerine çeşitlemeler ve Osman Gazi’nin kurmuş olduğu devletin tanımı üzerine harika bir yazı.

4-Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu –“Tarihi Kaynaklara Göre Osman Gazi’nin Şahsiyeti”

Yusuf Halaçoğlu Osman Gazi’nin oğlu Orhan Gazi’ye vasiyetini, Kanuni’nin Osmanlı yönetiminin ve Devlet’ini anlattığı harika yazısı gerçekten anlamlı yazılar. Nasıl anlatıldığımız değil, aslında ne olduğumuz konusuna yapılmış can alıcı tespitler bunlar. Osman Gazi’nin ölümünden sonraki mal varlığı ise kurucu atalarımızın aslında ne kadar idealist oldukları ve mala mülke değer vermediğinin birer kanıtıdır. Atalarımızın bu dev devleti kurarken yapmış olduğu fedakarlıklar ve günümüzde bu mirasın üzerinde oturan günümüz erklerinin seçmiş oldukları yaşam insanın içini acıtıyor…

Ne kadar geriye bakarsan, o kadar ileriyi görürsün. Tabi görmek isteyen içindir göz…

5-Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak –“Osmanlı Beyliği Topraklarında Sufi Çevreler ve ‘Abdalan-ı Rum’ Sorunu (1300-1389)

Fuad Köprülü’nün meşhur kitabı Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar kitabının eksiklerini veya tamamlanması gerektiği yerleri tamamladığına inandığımız hocamızdır Ahmet Yaşar Ocak. Kuruluşun olduğu dönemlerde dini yaşayış her zaman önemli bir konu olmuştur. Bu dönemden kalma yeterli eser ve dokümanın olmaması konunun açıklanmasını da o kadar zorlaştırmaktadır. Fakat hocamızın konuya hakimiyeti bu makalesini de benzersiz kılmıştır.

6-Prof. Dr. Necmi Ülker –“Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Döneminde Hakimiyet Anlayışı”

Dünyada devletler kurmuş ve halen yaşayan milletlerin içinde asiller ve köleler diye ayırım yapmayan belki de yegane millet Türk ulusudur. Sf:75-76

Yazı kuruluştan Fatih dönemine kadar padişahların Osmanlı Devleti’nin oluşumunu hangi temeller üzerine kurmuştur. Her padişahın diğer padişahtan almış olduğu mirasın üzerine neler koymuştur, bunun üzerine güzel bir makale.

7-Prof. Dr. Mustafa Kara –“XII-XIV. Yüzyıllardaki Tasavvuf Düşüncesine Genel Bakış”

Yine kuruluş döneminde Anadolu toprakları üzerindeki değişik tasavvuf akımlarının neler olduğu üzerine derleyici, toplayıcı harika bir makale. Bu makaleden iki notu buraya aktaracağız:

Şeriat gemi gibidir. Tarikat deniz gibidir. Hakikat inci gibidir. Kim inciyi elde etmek isterse gemiye biner, denize açılır ve onu elde eder. Necmüddin Kübra sf:87

*

“Hudutlarda gaza bayraklarında alnına ışıklar” vuran Gaziyan-ı Rum, çarşı, pazar ve dükkanlarda helal kazancın doyumsuz huzurunu yaşayan Ahiyan-ı Rum, dünyanın ve ukbanın temel esprisini yakalayan Abdalan-ı Rum, nihayet bu gönül fatihlerini taşıyan, doğuran, emziren, besleyen ve büyüten Bacıyan-ı Rum, insan olmalarından kaynaklanan bazı eksik ve yanlış yorumlarına rağmen bu topraklarda dinle devletin, tekke ile atölyenin, tebessümle tefekkürün, madde ile mananın, harp ile sulhun, tevazu ile vakarın, namus ile iffetin, cesaret ile şecaatin, kazanmak ile bölüşmenin, teenni ile teşkilatın, sevgi ile şefkatin, hilm ile ciddiyetin, konuşmak ile susmanın, mazi ile istikbalin güzel sentezlerini sunmuşlardır. Sf:97

8-Prof. Dr. Hüseyin Algül –“Osman Gazi’nin Oğlu Orhan Gazi’ye Nasihatleri”

Dini bakışın etkisi ile padişahlarımız oğullarına devleti nasıl yönetmesi gerektiğini, halka nasıl davranması gerektiği ve diğer bazı konularda nasihat ve vasiyetnameler bırakmışlardır. Bu nasihatların ayrıntılarına giren hocamız devrin durumunu da tespit etmektedir.

9-Prof. Dr. Osman Çetin –“Osmanlı Devleti’nin Kuruluşunda Ahiler”

Varlıklarını İbn Batuta’nın Seyahatnamesinden öğrendiğimiz Ahiler üzerine ve onların kuruluş dönemi üzerine etkilerini detaylandıran bir başka güzel yazı.

10-Doç. Dr. Remzi Ataoğlu –“Kayı Boyu Hakkında Bazı Bilgiler”

Osmanlıların menşei kuruluş döneminden kalan yeterli belge olmadığından sürekli olarak tartışma konusu olmuştur. Remzi Ataoğlu bu tartışmaları ve hataları bize aktarmaktadır. Osmanlı Oğuzların Kayı boyundandır.

11-Doç. Dr. M.Akif Erdoğru –“Bilecik ve Çevresinde Ertuğrul Gazi Adına Yapılmış Bir Vakıf”

Osmanlılar, Osman Bey’in babası Ertuğrul Gazi adına bir vakıf kurmuşlar ve devlete yük olmadan vakıf türbenin imar ve ihyasını II. Abdülhamit dönemine kadar sürdürmüş. Diğer detaylar makalede yer almaktadır.

12-Doç. Dr. Yusuf Oğuzoğlu –“Osman Gazi’yi Tarih Sahnesine Çıkaran Siyasal ve Sosyal Şartlar”

1281 yılında Ertuğrul Gazi’nin vefatıyla Söğüt-Domaniç yöresinde yaşayan Türkmen aşiretlerin başına geçen Osman Bey’in ölene kadar oluşturmuş olduğu beyliğin siyasal bir kuruluş olarak nasıl tesis edildiğini anlatan derli toplu bir yazı.

13-Yard. Doç. Dr. Kadir Atlansoy –“Bursa Vefeyatnamelerinden Güldeste-i Riyaz-ı İrfan’da Osman Gazi”

Bursa’da vefat etmiş olan Türk büyükleri adına yazılmış olan birinci derecede kaynak niteliğindeki Güldeste-i Riyaz-ı İrfan yazması üzerine ve yazarı Beliğ İsmail üzerine bilgilendirici ve önemli bir makale.

14-Yard. Doç Dr. Sezai Sevim –“Osman Gazi ve Oğullarının Vakıfları”

Osman Gazi’nin kurmuş olduğu 9 adet vakfı vardır. Bu vakıfların isimleri ve çocuklarının adları ile onların kurmuş olduğu vakıflar üzerine yine önemli bir yazı.

15-Dr. İsmail Selimoğlu –“Osman Gazi Türbesi”

Osman Gazi Bursa’yı kuşattığı zaman Balabancık Hisarı’ndayken kubbesindeki kurşun kaplamaların parlamasından dolayı bu yeri beğenmiş ve şöyle vasiyet etmiştir: “Beni şu gümüşlü kubbenin altına gömün.” O gümüşlü kubbe Bizans Dönemine ait V-VI.yüzyıldan kalma bir yapıdır. Osman Gazi türbesi bu binanın temelleri üzerine yapılmıştır. Yazı türbenin geçirmiş olduğu tadilatlar ve diğer bilgiler ile devam eder.                   

Taylan Köken